Eetproblemen komen veel voor bij mensen met autisme. 46 tot 89 procent van de kinderen met autisme vertonen een afwijkend eetpatroon. Er zijn hier best een aantal verschillende redenen voor. Waarom gaan autisme en eetproblemen vaak hand in hand? De oorzaken van eetproblemen bij mensen met autismespectrumstoornis gaan we uitgebreid bespreken in dit artikel.

Prikkelgevoeligheid

Voedsel selectiviteit

Het is ruim bekend dat mensen met autisme extra gevoelig zijn voor prikkels (meer over de kenmerken van autisme vind je hier). Er zit een probleem in de sensorische prikkelverwerking. Hieronder valt uiteraard de prikkels van tast, smaak en geur. Mede hierdoor kunnen mensen met autisme een sterke voorkeur hebben voor bepaalde typen voedsel. We noemen dit voedsel selectiviteit.

Texturen, smaken, geuren, maar ook kleuren en vorm kunnen een bepaalde voorkeur hebben bij iemand met autisme. Er lijkt een sterke voorkeur uit te gaan naar bewerkt voedsel, snacks of andere etenswaren met veel koolhydraten. Als ze dan ook nog een beetje crunchy zijn, is het al helemaal feest.

Ook houden mensen met autisme gemiddeld gezien niet van groenten, fruit of dingen waar veel eiwitten in zitten. Vooral kinderen met ASS hebben veel moeite met deze voedsel selectiviteit. Zo’n 70 procent van alle kinderen met ASS heeft hier last van.

De ernst van deze voedsel selectiviteit verschilt ook nog per persoon. Bij autisme kunnen eetproblemen in lichte mate tot ernstige problemen die kunnen leiden tot gezondheidsklachten zoals ondergewicht of vermoeidheid door een tekort aan bepaalde voedingsstoffen (meer oorzaken van vermoeidheid bij autisme vind je hier).

Hongergevoel

Een ander onderdeel van de prikkelverwerking kan zijn dat mensen met autisme niet zo goed in contact staan met hun hongergevoel. Ze kunnen het bijvoorbeeld niet herkennen, maar het kan ook zo zijn dat ze niet herkennen wanneer ze vol zitten. Dit kan leiden tot overeten en soms zelfs overgewicht.

Routine

Routines en Rituelen

Een ander kenmerk waar mensen met autisme om bekend staan, is het vasthouden aan bepaalde routines en rituelen. Ook dit kan zorgen voor eetproblematiek. Sommige mensen met autisme houden bijvoorbeeld alleen van producten van een bepaald merk of met een bepaalde soort verpakking.

Het kan ook zijn dat de voorkeur wordt gegeven aan een bepaalde bereidingswijze of presentatie van het eten. Soms willen ze per sé eten van hetzelfde bord en met hetzelfde bestek. Er kan zelfs een voorkeur worden gegeven aan plekken waar ze willen eten en dan ook niet ergens anders dan die plaatsen willen eten.

Plannen

Sommige mensen met autisme hebben moeite met plannen. Dit kan ertoe leiden dat maaltijden vergeten worden of teveel hetzelfde zijn. Stug vasthouden aan routines met eten kan ervoor zorgen dat er niet of minder gegeten wordt als het niet voldoet aan de eisen die iemand stelt.

Koken

Koken en boodschappen doen, kunnen ook problemen geven. Boodschappen doen in een supermarkt waar het ontzettend druk is, kan veel prikkels geven. Zo stellen mensen met autisme dit vaak uit of gaan ze helemaal niet. Voor sommigen is het überhaupt heel moeilijk om te beginnen met het koken van eten (meer over executieve functies bij autisme vind je hier)

Koken is natuurlijk één en al multitasken. Daar zijn we niet heel goed in. Het kan druk worden en chaotisch. Ook kan het heel messy en vies worden en daar zijn we niet van gediend. Koken kan dus een hele prestatie zijn waar veel mensen met autisme moeite mee hebben. Uiteraard stellen we ook dit uit of gaan we voor makkelijk te maken, maar eenzijdige maaltijden. Dit kan weer leiden tot een tekort aan voedingsstoffen.

Nieuw

Nieuwe dingen proberen is ook vaak wat moeilijk. Zo ook het proberen van nieuwe recepten en voedingswaren. Afwijken van ons vertrouwde eten kan een heel goed iets zijn, maar ook iets heel moeilijks.

Eetstoornis symptomen

Sommige autisten hebben ook een een bepaalde routine of ritueel dat te maken heeft met de hoeveelheid calorieën dat binnenkomt. Het kan overeenkomsten hebben met symptomen van eetstoornissen waaronder het obsessief bezig zijn met body image of het limiteren van calorieën. Dit zorgt natuurlijk ook voor problemen.

Voor sommigen kan dit zelfs een soort special interest zijn– calorieën dan. Wel zal je zien dat als er symptomen ontstaan van een eetstoornis dat het dan een obsessie wordt en ze aan niks anders meer kunnen denken (meer over of iets een special interest of obsessie is lees je hier!).

Motoriek

Kinderen met autisme, en soms ook volwassenen met autisme, kunnen nog wel eens problemen hebben met de motoriek. Dit kan fijne motoriek of grove motoriek zijn. Onder motoriek valt ook het kauwen en doorslikken van voedsel. Als mensen met autisme dit moeilijker vinden, kunnen ook hier eetproblemen ontstaan.

De motoriek kan ook moeilijker worden als je een slecht gebit hebt. Veel mensen met autisme hebben een hekel aan de tandarts en aan de prikkels en geluiden die daarbij horen. Zo kunnen ze angstig zijn en helemaal niet meer naar de tandarts gaan. Dan gaat de kwaliteit van je gebit achteruit en kan het kauwen lastiger worden– en eten dus ook.

Maag-darmproblemen

Wat uiteraard een domper kan zijn op je eetplezier is het hebben van maag-darmproblemen. Veel studies hebben gevonden dat mensen met autisme meer maag-darmproblemen hebben dan mensen zonder autisme. Een aantal studies hebben gevonden dat dit niet zo is, maar veruit de meeste studies zeggen dat er wel een link is. Deze studies zorgen ervoor dat het percentage wisselt tussen 9 en 91 procent.

Constipatie, diarree en allergieën zijn enkele voorbeelden van problemen die zich voordoen bij mensen met autisme. Veel van deze problemen worden veroorzaakt door dysbacteriose– dat betekent een afwijkende samenstelling van bacteriën– van de darmflora en hyperactieve immuunreacties en ontstekingsreactie.

Conclusie

Uiteindelijk lijkt het erop dat veel mensen met autisme last hebben van verschillende eetproblemen. En dat is helemaal oké. Het gaat er uiteindelijk om dat je ermee leert leven en oplossingen vind voor deze problemen. Als je hulp nodig hebt hierbij moet je dat vooral vragen, want het gaat om je eigen mentale en fysieke gezondheid. Vrijwel niks is belangrijker dan dat.

Hopelijk heb je iets gehad aan dit artikel en herken je jezelf erin. Als je vragen hebt of opmerkingen– feel free to comment. Vergeet ook niet dit artikel op Socials te delen als je denkt dat anderen er ook wat aan hebben!

Bronnen:

• NVA: Autisme in combinatie met eetproblemen
• Fondelli T. Autisme en eetproblemen. Leuven: Lannoo Campus; 2016.
• Sharp WG, Berry RC, McCracken C, et al. Feeding problems and nutrient intake in children withautism spectrum disorders: a meta-analysis and comprehensive review of literature. J Autism. Dev Disord. 2013;43:2159–73.
• Marí-Bauset S, Zazpe I, Mari-Sanchis A, Llopis-González A, Morales-Suárez-Varela M. Food selectivity in autism spectrum disorders: a systematic review. J Child Neurol. 2014 Nov;29(11):1554-61. doi: 10.1177/0883073813498821. Epub 2013 Oct 4. PMID: 24097852.
• Baraskewich J, von Ranson KM, McCrimmon A, McMorris CA. Feeding and eating problems in children and adolescents with autism: A scoping review. Autism. 2021;25(6):1505-1519. doi:10.1177/1362361321995631
• Provost B, Lopez BR, Heimerl S. A comparison of motor delays in young children: autism spectrum disorder, developmental delay, and developmental concerns. J Autism Dev Disord. 2007;37: 321-328.
• Ming X, Brimacombe M, Wagner GC. Prevalence of motor impairment in autism spectrum disorders. Brain Dev. 2007;29: 565-570.
• Matson ML, Matson JL, Beighley JS. Comorbidity of physical and motor problems in children with autism. Res Dev Disabil. 2011;32:2304-2308.
• Brisson J, Warreyn P, Serres J, et al. Motor anticipation failure in infants with autism: a retrospective analysis of feeding situations. Autism. 2012;16:420-429.
• Goodwin MS, Cowen MA, Goodwin TC. Malabsorption and cerebral dysfunction: a multivariate and comparative study of autistic children. J Autism Child Schizophr. 1971;1:48-62.
• Cade R, Privette M, Fregly M, et al. Autism and schizophrenia: intestinal disorders. Nutr Neurosci. 2000;3:57-72.
• Erickson CA, Stigler KA, Corkins MR, et al. Gastrointestinal factors in autistic disorders: a critical review. J Autism Dev Disord. 2005;35:713-727.
• Xia W, Zhou Y, Sun C, et al. A preliminary study on nutritional status and intake in Chinese children with autism. Eur J Pediatr. 2010;169:1201-1206.
• Adams JB, Audhya T, McDonough-Means S, et al. Nutritional and metabolic status of children with autism vs. neurotypical children, and the association with autism severity. Nutr Metab (Lond). 2011;8:34.
• Wang LW, Tancredi DJ, Thomas DW. The prevalence of gastro-intestinal problems in children across the United States with autism spectrum disorders from families with multiple affected members. J Dev Behav Pediatr. 2011;32:351-360.
• Souza NC, Mendonca JN, Portari GV, et al. Intestinal permeability and nutritional status in developmental disorders. Altern Ther Health Med. 2012;18:19-24.
• Lefter R, Ciobica A, Timofte D, Stanciu C, Trifan A. A Descriptive Review on the Prevalence of Gastrointestinal Disturbances and Their Multiple Associations in Autism Spectrum Disorder. Medicina (Kaunas). 2019 Dec 27;56(1):11. doi: 10.3390/medicina56010011. PMID: 31892195; PMCID: PMC7023358.