Je hebt er vast wel eens van gehoord. Hoogfunctionerend autisme. Ook hebben veel mensen van laagfunctionerend autisme gehoord. Er is al een hele tijd een strijd gaande tussen mensen die deze labels slecht vinden en mensen die ze juist heel fijn vinden. En beide kanten komen met goede argumenten. Wat zijn die argumenten precies? En zijn de labels hoogfunctionerend of laagfunctionered autisme nou slecht of niet?

Hoogfunctionerend autisme

Wanneer mensen denken aan hoogfunctionerend of laagfunctionerend autisme denken ze vaak bij hoogfunctionerend aan mensen met een gemiddeld of boven gemiddeld IQ. Ze denken aan mensen die zich prima kunnen redden in deze samenleving. Vaak merk je niet eens dat ze autistisch zijn tot ze je dit vertellen. Ze zien er ‘normaal’ uit en ze praten ook ‘normaal’. De meeste mensen met autisme die zich herkennen in dit label, zullen een redelijk normaal leven leiden. Redelijk. Dat betekent dat ze ook echt nog wel problemen hebben.

Er is een kans dat veel vrouwen zich in dit label herkennen, of in ieder geval dat de wereld dit label op veel vrouwen met autisme plakt. Dit komt omdat vrouwen met autisme hun problemen internaliseren en hierdoor vaak niet eens gediagnosticeerd worden (Meer weten wat vrouwen tegenwerkt bij een diagnose? Lees het hier). Het lijkt dus net alsof ze helemaal oké zijn en maar weinig problemen ondervinden.

Het feit dat ze zogenaamd ‘hoogfunctionerend’ zijn zegt iets over hoe ze zich gedragen tegenover de buitenwereld. Het zegt iets over hoeveel hulp ze nodig hebben en hoe ‘goed’ ze dus eigenlijk functioneren. Het probleem met dit label is alleen dat deze mensen worden overschat. Ze hebben autisme. Dit betekent dat ze zeker wel moeite hebben met sociale interactie. Of dat ze moeite hebben met het verwerken van informatie en prikkels. Alleen ziet de buitenwereld dat niet, omdat ze zich zo normaal gedragen.

Autisten die hoogfunctionerend zijn kunnen zich ontzettend gefrustreerd voelen. Ze voelen zich eenzaam en niet serieus genomen. Dat is natuurlijk niet voor niks, want het is de waarheid. Ze zijn hoogfunctionerend en kunnen zichzelf dus prima redden, maar dat is niet zo. Hoewel de meesten een redelijk normaal leven leiden, heeft elke autist zijn eigen problemen in verschillende gebieden van het leven. Sommigen kunnen hun huis niet goed schoonhouden, anderen hebben moeite met zichzelf verzorgen en weer anderen kunnen de prikkels van het werkleven niet (goed) verdragen. Zo heeft iedereen met autisme zijn eigen problemen, ook al zijn ze dan hoogfunctionerend.

Laagfunctionerend autisme

Het feit dat er een ‘hoogfunctionerend’ bestaat betekent ook dat het tegenovergestelde bestaat. Laagfunctionerend. Van deze mensen verwacht de samenleving niet veel. Ze zullen niet bijdragen aan de maatschappij door te werken en ze zullen leven van het belastinggeld van mensen die wel wat bijdragen. Ze leven in een inrichting met 24/7 hulp beschikbaar en ze zijn niet echt slim. Praten gaat hen moeilijk af en zo kan ik nog wel even doorgaan.

Dit beeld is wel heel stereotype natuurlijk, maar jammer genoeg niet eens overdreven. Er zitten verschillende gradaties in ‘laagfunctionerend’ zijn. Van mensen die nog wel redelijk kunnen praten tot mensen die eigenlijk verstandelijk gehandicapt kunnen zijn. Het is zo jammer dat er zo wordt gedacht over deze categorie mensen. Hoe zullen zij zich voelen als je tegen hen zegt ‘jij bent laag’, en dat continu.

Sommigen praten dan misschien niet veel of goed, maar ze zijn zo rijk aan gedachten. Ze denken na over dingen waar de normale mens nooit bij stil zou staan. Ze wonen dan misschien wel in een inrichting maar ze maken de mooiste dingen. De meeste kunnen niet werken of werken bij speciale bedrijven, maar ze hebben zoveel meer vaardigheden dan dat de samenleving denkt dat ze hebben. Alleen krijgen ze nooit de kans om zich hierin te ontplooien. Ze krijgen de kans niet om hun steentje bij te dragen aan de samenleving- op wat voor manier dan ook- omdat men simpelweg niet denkt dat ze dat kunnen.

Zijn deze labels dus slecht?

Je zou zeggen dat iedereen die dit leest, zal denken dat de labels hoogfunctionerend en laagfunctionerend autisme inderdaad schadelijk zijn. Toch vind ik het moeilijk om echt te zeggen dat ze slecht zijn, want eigenlijk zijn die labels toch ook gewoon de waarheid? Niet op de manier waarop je denkt dat ik het bedoel. Ik denk namelijk dat we het stereotype een beetje aan moeten passen. De definities van hoogfunctionerend en laagfunctionerend autisme sluiten elkaar namelijk niet uit in mijn ogen. Ze kunnen tegelijk bestaan, want waar de één misschien hoogfunctionerend in is, kan de ander laagfunctionerend in zijn. Dit betekent alleen niet dat het in andere gebieden van het leven niet andersom kan zijn.

Deze labels zijn niet per sé slecht. We denken er alleen te star in, te zwart-wit. Nu zijn autisten daar ook heel goed in, maar toch. Iedereen is hoogfunctionerend in het een en laagfunctionerend in het ander, maar niemand is puur het één of de ander. Deze denkwijze zorgt er inderdaad voor dat mensen met autisme en mensen zonder autisme zich aan andere zijden van de samenleving bevinden. Op deze manier wordt het gat tussen neurodivers en neurotypisch nooit gedicht- wordt het nooit normaal.

Misschien heeft mijn mening je wel aan het denken gezet. Misschien ben je het totaal niet met me eens. Dat kan én dat mag ook. Het zou zonde zijn als iedereen maar hetzelfde dacht. Hoe denk je er dan wel over? Ben je het eens met deze labels of vind je ze ook schadelijk? Laat het me weten en laat me ook meteen weten welke onderwerpen je nog meer over wil praten!