Alexithymie. Het is een fenomeen waar veel mensen met autisme moeite mee hebben. Wat is het nou eigenlijk? En waarom hebben juist mensen met autisme er zoveel last van? Daar gaan we het over hebben in dit artikel. Ik geef je alle informatie die je nodig hebt om het te begrijpen!

Wat is alexithymie?

Alexithymie betekent eigenlijk dat iemand niet goed is in het herkennen en uiten van emoties. Vaak weten ze niet goed wat ze voelen en welke woorden ze moeten gebruiken om dat te uiten. Vaak is het ook moeilijk om onderscheid te maken in verschillende emoties. Emoties zijn bijvoorbeeld wel negatief, maar is het boosheid? Angst? Frustratie? Dat kunnen ze dan niet bepalen. (Sifneos, 2020)

Wat zijn de kenmerken van alexithymie?

• Moeilijkheden in het identificeren van gevoelens en emoties
• Problemen om emoties en lichamelijke gevoelens te onderscheiden
• Beperkt vermogen om gevoelens aan een ander over te brengen
• Moeilijkheden in het herkennen van emoties bij anderen
• Moeilijkheden in het reageren op andermans emoties
• Gebrek aan fantasie en verbeelding
• Vooral denken met verstand over gevoel
• Afstandelijk overkomen
• Koud overkomen

(Mens en Samenleving)

Niet al deze kenmerken zullen bij iedereen passen. Vooral de eerste paar kenmerken zijn het belangrijkst. Als je je daarin herkent is de kans groot dat je te maken hebt met alexithymie.

Wat is de link met autisme?

Alexithymie lijkt vaker voor te komen bij mensen met autisme dan bij mensen zonder autisme (meer over autisme hier). Sommige studies laten zien dat niet het autisme, maar de mate van alexithymie bepaalt of mensen de emoties van anderen kunnen herkennen of niet. (Fitzgerald et al., 2006 | Berthoz et al., 2005)

Er zijn verschillende theorieën over wat de link tussen alexithymie en autisme kan zijn. Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn, omdat beide alexithymie en autisme andere activiteit hebben in bepaalde gebieden in de hersenen, zoals de amygdala. (van der Velde et al., 2013 | Gibbard et al., 2017)

Niet iedereen met autisme heeft alexithymie. Ongeveer 55 procent van de mensen met autisme heeft alexithymie. De combinatie hiervan geeft extra problemen als het gaat om angstklachten en emotieregulatie. Daarnaast zijn mensen met autisme vatbaarder voor psychische problemen (lees meer over autisme en comorbide zaken hier) en verslaving (meer over autisme en verslaving lees je hier), en alexithymie lijkt juist een factor te zijn die zorgt dat therapie minder goed werkt. Een slechte combinatie dus. (Milosavljevic et al., 2016 | Lumley et al., 2007)

Conclusie

Het lijkt er dus op dat autisme en alexithymie inderdaad veel samengaan. Het is dan ook belangrijk dat er meer onderzoek komt hierover aangezien de behandeling van alexithymie nonexistent is. En in combinatie met autisme zal dit waarschijnlijk nog veel lastiger zijn om te behandelen en te begeleiden.

Bronnen

• Sifneos, PEThe prevalence of ‘Alexithymic’ characteristics in psychosomatic patients. Psychother Psychosom 22(2-6)1973; 255–62.
• Mens en Samenleving: Alexithymie
• Fitzgerald, MBellgrove, MAThe overlap between Alexithymia and ASPERGER’S Syndrome. J Autism Dev Disord 2006;36(4):573–6
• Berthoz, SHill, ELThe validity of using self-reports to assess emotion regulation abilities in adults with autism spectrum disorder. Eur Psychiatry 2005;20(3):291–8
• van der Velde, JServaas, MNGoerlich, KSBruggeman, RHorton, PCostafreda, SG et al. Neural correlates of alexithymia: a meta-analysis of emotion processing studies. Neurosci Biobehav Rev 2013;37(7):1774–85
• Gibbard, CRRen, JSkuse, DHClayden, JDClark, CAStructural connectivity of the amygdala in young adults with autism spectrum disorder. Hum Brain Mapp 2017;39(3):1270–82
• Milosavljevic, BLeno, VCSimonoff, EBaird, GPickles, AJones, CRG et al. Alexithymia in adolescents with autism Spectrum disorder: its relationship to internalising difficulties, sensory modulation and social cognition. J Autism Dev Disord 2016;46(4):1354–67
• Lumley, MANeely, LCBurger, AJThe assessment of alexithymia in medical settings: implications for understanding and treating health problems. J Pers Assess 2007;89(3):230–46